D-star

Μετά από την ολοκλήρωση των εργασιών στο δίκτυο D-STAR της Ε.Ε.Ρ. και εν αναμονή των τελευταίων ρυθμίσεων σε διάφορες εγκαταστάσεις η γενικότερη κατάστασης που επικρατεί έχει ως εξής:
Το δίκτυο των επαναληπτών της Ε.Ε.Ρ. αριθμεί σήμερα 8 επαναλήπτες και αναμένεται να γίνουν 10 στις αρχές του επόμενου χρόνου. Οι επαναλήπτες αυτοί είναι στην πλειοψηφία τους πομποδέκτες της εταιρείας ICOM (και όλα τα συνοδευτικά controller κλπ). με εξαίρεση 2 εγκαταστάσεων που αποτελούνται από ελεύθερο λογισμικό και hardware που δεν είναι Icom. Όλοι οι επαναλήπτες της Ένωσης έχουν επιπλέον ανοικτό λογισμικό που τους επιτρέπει να συνδέονται είτε με άλλους επαναλήπτες σε όλο τον κόσμο είτε σε όλα τα είδη reflector(στρογγυλής τράπεζας) REFXRF και τα νεότερα DCS, σε αντίθεση με ορισμένους άλλους επαναλήπτες τον οποίων το κλειστό λογισμικό επιτρέπει την σύνδεση μόνο σε reflector τύπου REF (συμβατοί μόνο με Icom). Όλοι σχεδόν οι επαναλήπτες της Ε.Ε.Ρ. είναι τις περισσότερες ώρες συνδεδεμένοι σε ένα σύστημα στρογγυλής τράπεζας το XRF073 (experimental reflector 73) όπου οι χρήστες επικοινωνούν από διάφορα μέρη της Ελλάδος (Θεσσαλονίκη Αθήνα, Ζάκυνθος, Αγρίνιο κλπ) χωρίς ιδιαίτερες ρυθμίσεις στους πομποδέκτες του. Κάποιοi μεμονωμένοι επαναλήπτες δυστυχώς στερούνται του απαραίτητου λογισμικού και δεν έχουν την δυνατότητα σύνδεσης με τον XRF073 (Φλώρινα, Έδεσσα κλπ

Τι είναι το D-STAR;
- Το D-STAR είναι ένα πρωτοποριακό mode που χρησιμοποιείται από τους ραδιοερασιτέχνες παγκόσμια, εκπονήθηκε από την JARL (Japan Amateur RadioLeague), την Ιαπωνική Εθνική Ένωση, και συνίσταται από ψηφιακή εκπομπή φωνής (Digital Voice) και δεδομένων (Digital Data). Εφαρμόστηκε κυρίως σταVHF και UHF, ελάχιστα στα HF και διασυνδέει επαναλήπτες μέσω του Internet (κάτι ανάλογο με την διασύνδεση κόμβων του Echo Link).

Τι σημαίνει D-STAR;
- Είναι το ακρωνύμιο των λέξεων Digital Smart Technology for Amateur Radio.

Γιατί να χρησιμοποιήσω αυτό το mode; Τι σημαίνει για μένα ως ραδιοερασιτέχνη το “Smart Technology”;
Το D-Star μεταδίδει ψηφιοποιημένη φωνή χωρίς παράσιτα και θορύβους. Ακόμα και σε μικρή στάθμη σημάτων η ποιότητα της φωνής είναι άριστη. Εκτός αυτού μεταφέρει παράλληλα φωνή και δεδομένα και είναι το μοναδικό σύστημα που μπορεί να κάνει δρομολόγηση κλήσεων με βάση το ραδιοερασιτεχνικό διακριτικό.

Υπάρχουν πολλά είδη D-STAR και τι έχει εφαρμοστεί στην Ελλάδα;
- Το D-STAR είναι ένα συγκεκριμένο mode και διέπεται από τους ίδιους κανόνες σε ό,τι αφορά τον χρήστη, ανεξάρτητα από τον τρόπο υλοποίησής του. Παρά το γεγονός ότι ο τρόπος υλοποίησης ενός επαναλήπτη μπορεί να γίνει με διαφορετικό λογισμικό (software) και διαφορετικούς ελεγκτές και πομποδέκτες (hardware), ένας απλός χρήστης με ένα Ε92 για παράδειγμα θα μπορεί να κάνει χρήση οποιουδήποτε επαναλήπτη D-STAR, ανεξαρτήτως συλλόγων που τον τοποθέτησαν και διαφορετικών υλοποιήσεων.

-Πόσοι τρόποι υλοποίησης του D-STAR υπάρχουν και ποιoς είναι ο καλύτερος;
-Υπάρχουν αρκετοί:
o         το D-STAR της ICOM, που υλοποιείται σε Linux,
o         το ircddb gateway από τον Jonathan Naylor G4KLX, σε Linux ή Windows,
o         το Free star σε Linux (η Ε.Ε.Ρ. έχει δυο εγκαταστάσεις υλοποιημένες με αυτό τον τρόπο),
o         το CCS των Γερμανών με το DVRPTR 1 και 2 modem σε Linux καιWindows,
o          G4ULF σε Linux,
o         ON8JL stand alone,
και άλλα. Σε αρκετές περιπτώσεις η τεχνολογία έχει προχωρήσει αρκετά, αφήνοντας πίσω την πρωτοπόρο ICOM, που υστερεί σχετικά σε ευκολίες, ευελιξία  αλλά και σε διαστάσεις συσκευών (ογκώδη μηχανήματα χωρίς καθόλου πληροφορίες και σχέδια). Ένας επαναλήπτης, που σύντομα θα είναι διαθέσιμος, θα αποτελείται από ένα και μοναδικό κουτί μικρών διαστάσεων (σαν ένας UHF πομποδέκτης), το οποίο θα περιλαμβάνει έναν Ηλεκτρονικό Υπολογιστή, τον απαιτούμενο πομποδέκτη και όλα τα βοηθητικά κυκλώματα και το κόστος του θα είναι γύρω στα 500 Ευρώ. Ποιος τρόπος υλοποίησης είναι καλύτερος είναι δύσκολο να πει κανείς, δείτε και τις άλλες ερωτήσεις και απαντήσεις προκειμένου να εξάγετε τα συμπεράσματα σας.

-Γιατί προτιμάται διαφορετικός τρόπος υλοποίησης ενός επαναλήπτη από αυτόν της ICOM;
- Για δύο λόγους: Οι “non ICOM” υλοποιήσεις έχουν περισσότερες ευκολίες, δηλαδή είναι πιο φιλικές προς τον χρήστη, και έχουν μικρότερο κόστος (περίπου το 1/3 του κόστους ενός επαναλήπτη ICOM).

Τι είναι το US trust και γιατί πρέπει να εγγραφώ εκεί;
- Το US  trust είναι μια παγκόσμια βάση, που περιέχει τα διακριτικά των επαναληπτών, τις αντίστοιχες IP τους και τους εγγεγραμμένους χρήστες. Αν το UStrust σταματήσει να δουλεύει, χάνεται η δυνατότητα διασύνδεσης μεταξύ των επαναληπτών αλλά και των χρηστών. Στις ιστοσελίδες της Ένωσης υπάρχουν αναλυτικές οδηγίες για την εγγραφή στην βάση του US trust.
Προσοχή: Αρκεί η εγγραφή σας σε έναν και μόνο επαναλήπτη D-STAR.
Αν δεν είστε καταχωρημένος στην βάση, μπορείτε να χρησιμοποιείτε τον επαναλήπτη μόνο τοπικά και δεν μπορείτε να καλέσετε άλλους επαναλήπτες μέσω Internet

Οι επαναλήπτες D-STAR είναι ίδιοι με τους αναλογικούς ή διαφέρουν σε κάτι;
- Η γενική αρχή είναι ίδια, όμως υπάρχουν και ουσιαστικές διαφορές, π.χ. σε πλήρη μορφή ένας D-STAR επαναλήπτης αποτελείται από 4 διαφορετικούς επαναλήπτες διασυνδεδεμένους μεταξύ τους. Δηλαδή έχουμε 3 ενοποιημένους επαναλήπτες VHFUHF και SHF  σε ψηφιακή φωνή (DV) και μαζί έναν επαναλήπτη UHF δεδομένων (data). Ο χρήστης μπορεί να μπει από τα UHF και να καλέσει στα SHF ή να μπει από τα VHF και να καλέσει στα UHF και γενικά γίνεται κάθε πιθανός συνδυασμός μεταξύ των τριών επαναληπτών φωνής, οι οποίοι συστεγάζονται στο ίδιο μέρος.


Πού μπορώ να βρω τις συχνότητες των επαναληπτών;
- Στα site των συλλόγων που τους εγκαθιστούν ή ακόμα καλύτερα στο site του Υπουργείου, που δημοσιεύει τον εγκεκριμένο πίνακα επαναληπτών και ραδιοφάρων.

Πώς μπορώ να καλέσω μέσω ενός επαναλήπτη D-STAR και τι δυνατότητες έχω;
- Ο βασικός προγραμματισμός του πομποδέκτη ακολουθεί τον χρυσό κανόνα των 4 πεδίων. Στην ουσία το πιο κρίσιμο είναι το πρώτο, με βάση το οποίο δίνονται οι εντολές προς τον επαναλήπτη. Δείτε το παράδειγμα:

Για να συνδέσουμε την UHF πόρτα του SV1P με την VHF πόρτα του GB3USβάζουμε τα εξής:
Your Call GB3US*CL (*=1 κενό) -> επαναλήπτης στον οποίο θέλουμε να συνδεθούμε
 RPT1       SV1P***B   (***=3 κενά) ->επαναλήπτης στον οποίο συνδεόμαστε τοπικά
RPT2       SV1P***G  (***=3 κενά) ->επαναλήπτης από τον οποίο βγαίνουμε προς το  Internet
My Call    : SV1XXX

Για να καλέσουμε ένα τυχαίο χρήστη αρκεί να γνωρίζουμε μόνο το διακριτικό του.
Π.χ. θέλω να καλέσω τον G1LTT αλλά δεν ξέρω που ακούει.

Your Call : G1LTT        (χρήστης με τον οποίο θέλουμε να συνομιλήσουμε).
RPT1       SV1P***B   (***=3 κενά) ->επαναλήπτης στον οποίο συνδεόμαστε τοπικά
RPT2       SV1P***G  (***=3 κενά) ->επαναλήπτης από τον οποίο βγαίνουμε προς το 
                    Internet
My Call    : SV1XXX


Οι δυνατότητες που μας δίνει ο επαναλήπτης D-STAR είναι:
  1. να καλέσουμε ένα χρήστη με βάση το διακριτικό του (user routing),
  2. να καλέσουμε σε ένα συγκεκριμένο επαναλήπτη (σε συχνότητα V-U-S) εντός ή εκτός της χώρας (site routing),
  3. να συνδεθούμε σε ένα reflector (REFXRF η DCS) και να παρακολουθούμε την κίνηση.

Τι είναι το reflector και σε τι εξυπηρετεί;
Το reflector ή xreflector (experimental reflector) ή DCS reflector είναι ένα είδος«στρογγυλής τραπέζης». Αποτελείται από ένα λογισμικό σε έναν Υπολογιστή, που εγκαθίσταται σε σημείο με μεγάλες δυνατότητες Internet σε upload και download. Τοπικοί επαναλήπτες συνδέονται επάνω του και το reflector λειτουργεί σαν ένα σύστημα διασυνδεδεμένων επαναληπτών με παγκόσμια ή εθνική εμβέλεια και αναμεταδίδει ό,τι ακούει από τα κατά τόπους συστήματα, που έχουν συνδεθεί επάνω του μεμονωμένα, σε όλα τα υπόλοιπα.


Στην Ελλάδα υπάρχουν 2 reflectors ο XRF073 που υποστηρίζεται και συντηρείται από την Ε.Ε.Ρ. και ο REF045. Όλοι οι επαναλήπτες της Ένωσης έχουν δυνατότητα να συνδεθούν σε όλους τους τύπους reflector REFXRF και DCS όχι όμως κάποιοι μεμονωμένοι επαναλήπτες π.χ. της Φλώρινας η των Σερρών.

Υπάρχει τρόπος να λειτουργήσω τον επαναλήπτη απλούστερα, γιατί μπερδεύομαι;
- Βεβαίως. Οι κυρίως επαναλήπτες της Ε.Ε.Ρ. SV1P, το SV2F και το SZ1A (και σύντομα και οι υπόλοιποι) δέχονται απλές εντολές DTMF προκειμένου να συνδεθούν ή να αποσυνδεθούν από κάπου. Έτσι, ο χρήστης μπορεί να αφήσει τον γενικό προγραμματισμό στον πομποδέκτη του ανέπαφο, χωρίς να χρειάζεται να τον αλλάζει συνέχεια για τις επιμέρους ρυθμίσεις του πομποδέκτη του. Για παράδειγμα:


Αντιστοιχία URCALL                DTMF              Ενέργεια
URCALL=REF001CL
*00103
Link to REF001C
URCALL=REF016BL
*01602
Link to REF016B
URCALL=XRF005BL
#00502
Link to XRF005B
URCALL=XRF021BL
#02102
Link to XRF021B
URCALL=DCS006BL
D00602
Link to DCS006B
URCALL=DCS006KL
D00611
Link to DCS006K
URCALL= -I
99
Query Link Status
URCALL= -U
73
Unlink


Μπορώ να συνδέσω έναν επαναλήπτη της Ε.Ε.Ρ. με άλλο οποιουδήποτε συλλόγου;
- Βεβαίως. Κάθε επαναλήπτης D-STAR της Ε.Ε.Ρ. μπορεί να συνδεθεί ελεύθερα σε οποιονδήποτε άλλο μεμονωμένο επαναλήπτη ή reflector. Διαθέτει το κατάλληλο λογισμικό για να συνδεθεί σε όλους τους τύπους reflector (REFXRFDCS) χωρίς κανένα πρόβλημα.

Αν χαθεί η συνδεσιμότητα μέσω του US trust, το σύστημα πέφτει;
- Όχι. Οι επαναλήπτες της Ε.Ε.Ρ. πέρα από την σύνδεσή τους στο US trust είναι συνδεδεμένοι και στο ircddb net, ένα εναλλακτικό δίκτυο ανταλλαγής διευθύνσεων και πληροφοριών για τους επαναλήπτες, που έχουν εγκαταστήσει και συντηρούν Γερμανοί ραδιοερασιτέχνες. Έτσι διασφαλίζεται η απρόσκοπτη λειτουργία των επαναληπτών, ακόμα και αν το σύστημα του US trust πάψει να λειτουργεί.

-Πολλοί D-Star πομποδέκτες έχουν GPS και GPS-A mode εγώ τι να βάλω;
Το GPS είναι λιγότερο ακριβές και επιρρεπές σε λάθη.  Επίσης το GPS μπορεί να απεικονιστεί και σε πιο παλιούς πομποδέκτες όπως το IC-91AD. Κάποιοι πομποδέκτες δεν μπορούν να αποκωδικοποιήσουν το GPS-A σε μεταξύ τους επαφή όπως πχ οι παλαιότερες εκδόσεις του IC-2820, το IC-91AD κλπ. Τα νεότερα IC-31 και IC-51 μπορούν. Τέλος κάποιοι πομποδέκτες μπορούν μόνο όταν είναι ρυθμισμένοι να εκπέμπουν σε GPS-A αλλιώς η λήψη GPS-A δεν αποκωδικοποιείται.